GNU/Linux Sistem Yönetim "Systemd" ve Yetenekleri

[TRWE_2012]

Sisteminizde systemd Var mı?

İşletim sisteminizin systemd kullanıp kullanmadığını tespit etmelisiniz. Bunu, aşağıdaki komut ile yapabilirsiniz.

Kod: Tümünü seç

systemd --version

Örnek Çıktı :

Kod: Tümünü seç

root@notebookpc:/# systemd --version
systemd 232
+PAM +AUDIT +SELINUX +IMA +APPARMOR +SMACK +SYSVINIT +UTMP +LIBCRYPTSETUP +GCRYPT +GNUTLS +ACL +XZ +LZ4 +SECCOMP +BLKID +ELFUTILS +KMOD +IDN
root@notebookpc:/#

Burada sürüm versiyon numarası 232'dir.

Sistemin Boot Süresi Ne kadar?

Bilgisayarınız açılmaya başladığında arka planda öncelikle kernel, ardından kullanıcı düzeyi servisler yüklenir. Bu sürenin kısaca özetini aşağıdaki komutu kullanarak görebilirsiniz.

Kod: Tümünü seç

systemd-analyze

Örnek Çıktı:

Kod: Tümünü seç

root@notebookpc:/# systemd-analyze
Startup finished in 5.399s (kernel) + 56.619s (userspace) = 1min 2.018s

Açılış Raporunu Detaylı İnceleme

Detaylı olarak servis düzeyinde zaman miktarını bize verecektir.

Kod: Tümünü seç

systemd-analyze blame

Örnek Çıktı:

Kod: Tümünü seç

@notebookpc:/# systemd-analyze blame
         58.102s apt-daily.service
         39.320s apt-daily-upgrade.service
         10.751s ModemManager.service
          8.862s vboxdrv.service
          8.351s NetworkManager-wait-online.service
          7.790s dev-sda3.device
          7.388s systemd-rfkill.service
          6.345s lm-sensors.service
          6.325s pppd-dns.service
          6.073s rsyslog.service
          5.094s exim4.service
          4.620s NetworkManager.service
          4.322s udisks2.service
          3.761s networking.service
          2.356s avahi-daemon.service
          2.333s systemd-udevd.service
          1.866s rtkit-daemon.service
          1.789s polkit.service
          1.755s rpcbind.service
          1.380s run-rpc_pipefs.mount
          1.321s systemd-modules-load.service
          1.282s keyboard-setup.service
          1.181s systemd-tmpfiles-setup-dev.service
          1.125s binfmt-support.service
          1.071s speech-dispatcher.service
          1.051s wpa_supplicant.service
           844ms systemd-timesyncd.service
           816ms systemd-update-utmp.service
           794ms systemd-tmpfiles-setup.service
           676ms dev-mqueue.mount
           674ms dev-hugepages.mount
           657ms systemd-remount-fs.service
           629ms systemd-logind.service
           609ms sys-kernel-debug.mount
           504ms systemd-backlight@backlight:acpi_video0.service
           481ms console-setup.service
           472ms nfs-config.service
           469ms systemd-udev-trigger.service
           456ms systemd-user-sessions.service
           413ms systemd-tmpfiles-clean.service
           410ms alsa-restore.service
           394ms systemd-random-seed.service
           388ms systemd-journald.service
           371ms systemd-journal-flush.service
           302ms packagekit.service
           270ms lxdm.service
           266ms kmod-static-nodes.service
           183ms user@1000.service
           181ms hddtemp.service
           179ms rc-local.service
           154ms vboxweb-service.service
           140ms minissdpd.service
           104ms vboxballoonctrl-service.service
           102ms vboxautostart-service.service
            72ms dev-disk-by\x2duuid-b6729a55\x2dcc76\x2d49af\x2dbe1e\x2dda510391dbc5.swap
            51ms systemd-sysctl.service
            20ms proc-sys-fs-binfmt_misc.mount
            14ms systemd-update-utmp-runlevel.service
             6ms sys-fs-fuse-connections.mount

En fazla geçikmeye sebep olan servisler

58.102s apt-daily.service
39.320s apt-daily-upgrade.service

Açılışta Yüklenen Bir Servisi Devre Dışı Bırakma

Bunun için systemctl tarafından sağlanan enabled - disabled anahtarları kullanılır.

Kod: Tümünü seç

sudo systemctl disable servis_adı.service

Örnek :

Kod: Tümünü seç

root@notebookpc:/# sudo systemctl disable apt-daily.service && sudo systemctl disable apt-daily-upgrade.service
root@notebookpc:/#

Devre Dışı Bırakılan Servisi Başlatma

Sisteminizi kullandığınız esnada, açılış esnasında yüklenmesini iptal ettiğiniz sistemi başlatmak isteyebilirsiniz. Bu durum 2 farklı şekilde ortaya çıkabilir.

Bilgisayarınızda çalışırken servisi hemen başlatmak

Kod: Tümünü seç

sudo systemctl start servis_adı.service

Servisi tekrar açılış esnasında başlatmak

Aşağıdaki komut örneğindeki yöntemle servisi tekrar başlangıçta yüklenecek şekilde ayarlayabilirsiniz.

Kod: Tümünü seç

sudo systemctl enable servis_adı.service

Not :

İptal ettiğiniz servisin adını unutabilirsiniz.Bu durumda

Kod: Tümünü seç

sudo systemctl list-unit-files --type=service

komutu ile sistem'deki aktif ve pasif servisler listeleyerek, hatırlamakta zorlandığınız servisi ya start yada enable yaparak başlatabilirsiniz.

Örnek Çıktı :

Kod: Tümünü seç

root@notebookpc:/# sudo systemctl list-unit-files --type=service
UNIT FILE                                  STATE    
acpid.service                              disabled 
alsa-restore.service                       static   
alsa-state.service                         static   
alsa-utils.service                         masked   
anacron.service                            enabled  
apparmor.service                           enabled  
apt-daily-upgrade.service                  static   
apt-daily.service                          static   
atd.service                                enabled  
auth-rpcgss-module.service                 static   
autovt@.service                            enabled  
avahi-daemon.service                       enabled  
binfmt-support.service                     enabled  
bluetooth.service                          enabled  
bootlogd.service                           masked   
bootlogs.service                           masked   
bootmisc.service                           masked   
checkfs.service                            masked   
checkroot-bootclean.service                masked   
checkroot.service                          masked   
colord.service                             static   
configure-printer@.service                 static   
console-getty.service                      disabled 
console-setup.service                      enabled  
container-getty@.service                   static   
cron.service                               enabled  
cryptdisks-early.service                   masked   
cryptdisks.service                         masked   
cups-browsed.service                       enabled  
cups.service                               enabled  
dbus-org.bluez.service                     enabled  
dbus-org.freedesktop.Avahi.service         enabled  
dbus-org.freedesktop.hostname1.service     static   
dbus-org.freedesktop.locale1.service       static   
dbus-org.freedesktop.login1.service        static   
dbus-org.freedesktop.ModemManager1.service enabled  
dbus-org.freedesktop.network1.service      disabled 
dbus-org.freedesktop.nm-dispatcher.service enabled  
dbus-org.freedesktop.resolve1.service      disabled 
dbus-org.freedesktop.timedate1.service     static   
dbus.service                               static   
debug-shell.service                        disabled 
display-manager.service                    enabled  
emergency.service                          static   
exim4.service                              generated
fuse.service                               masked   
geoclue.service                            static   
getty-static.service                       static   
getty@.service                             enabled  
halt.service                               masked   
hddtemp.service                            generated
hostname.service                           masked   
hwclock.service                            masked   
ifup@.service                              static   
iio-sensor-proxy.service                   static   
initrd-cleanup.service                     static   
initrd-parse-etc.service                   static   
initrd-switch-root.service                 static   
initrd-udevadm-cleanup-db.service          static   
irqbalance.service                         enabled  
keyboard-setup.service                     enabled  
killprocs.service                          masked   
kmod-static-nodes.service                  static   
kmod.service                               static   
lightdm.service                            static   
lm-sensors.service                         enabled  
lxdm.service                               enabled  
minetest-server.service                    enabled  
minetest-server@.service                   disabled 
minissdpd.service                          enabled  
ModemManager.service                       enabled  
module-init-tools.service                  static   
motd.service                               masked   
mountall-bootclean.service                 masked   
mountall.service                           masked   
mountdevsubfs.service                      masked   
mountkernfs.service                        masked   
mountnfs-bootclean.service                 masked   
mountnfs.service                           masked   
network-manager.service                    enabled  
networking.service                         enabled  
NetworkManager-dispatcher.service          enabled  
NetworkManager-wait-online.service         enabled  
NetworkManager.service                     enabled  
nfs-common.service                         masked   
nfs-config.service                         static   
nfs-idmapd.service                         static   
nfs-utils.service                          static   
packagekit-offline-update.service          static   
packagekit.service                         static   
polkit.service                             static   
portmap.service                            enabled  
pppd-dns.service                           enabled  
procps.service                             static   
quotaon.service                            static   
rc-local.service                           static   
rc.local.service                           static   
rc.service                                 masked   
rcS.service                                masked   
reboot.service                             masked   
rescue.service                             static   
rmnologin.service                          masked   
rpc-gssd.service                           static   
rpc-statd-notify.service                   disabled 
rpc-statd.service                          disabled 
rpc-svcgssd.service                        static   
rpcbind.service                            enabled  
rsync.service                              enabled  
rsyslog.service                            enabled  
rtkit-daemon.service                       enabled  
saned.service                              masked   
saned@.service                             indirect 
sendsigs.service                           masked   
serial-getty@.service                      disabled 
single.service                             masked   
smartd.service                             enabled  
smartmontools.service                      enabled  
spamassassin.service                       disabled 
speech-dispatcher.service                  generated
stop-bootlogd-single.service               masked   
stop-bootlogd.service                      masked   
sudo.service                               disabled 
syslog.service                             enabled  
systemd-ask-password-console.service       static   
systemd-ask-password-wall.service          static   
systemd-backlight@.service                 static   
systemd-binfmt.service                     static   
systemd-exit.service                       static   
systemd-fsck-root.service                  static   
systemd-fsck@.service                      static   
systemd-fsckd.service                      static   
systemd-halt.service                       static   
systemd-hibernate-resume@.service          static   
systemd-hibernate.service                  static   
systemd-hostnamed.service                  static   
systemd-hwdb-update.service                static   
systemd-hybrid-sleep.service               static   
systemd-initctl.service                    static   
systemd-journal-flush.service              static   
systemd-journald.service                   static   
systemd-kexec.service                      static   
systemd-localed.service                    static   
systemd-logind.service                     static   
systemd-machine-id-commit.service          static   
systemd-modules-load.service               static   
systemd-networkd-wait-online.service       disabled 
systemd-networkd.service                   disabled 
systemd-poweroff.service                   static   
systemd-quotacheck.service                 static   
systemd-random-seed.service                static   
systemd-reboot.service                     static   
systemd-remount-fs.service                 static   
systemd-resolved.service                   disabled 
systemd-rfkill.service                     static   
systemd-suspend.service                    static   
systemd-sysctl.service                     static   
systemd-timedated.service                  static   
systemd-timesyncd.service                  enabled  
systemd-tmpfiles-clean.service             static   
systemd-tmpfiles-setup-dev.service         static   
systemd-tmpfiles-setup.service             static   
systemd-udev-settle.service                static   
systemd-udev-trigger.service               static   
systemd-udevd.service                      static   
systemd-update-utmp-runlevel.service       static   
systemd-update-utmp.service                static   
systemd-user-sessions.service              static   
udev.service                               static   
udisks2.service                            disabled 
umountfs.service                           masked   
umountnfs.service                          masked   
umountroot.service                         masked   
unattended-upgrades.service                enabled  
urandom.service                            static   
usb_modeswitch@.service                    static   
usbmuxd.service                            static   
user@.service                              static   
vboxautostart-service.service              enabled  
vboxballoonctrl-service.service            enabled  
vboxdrv.service                            enabled  
vboxweb-service.service                    enabled  
vnstat.service                             enabled  
wacom-inputattach@.service                 static   
wpa_supplicant.service                     disabled 
wpa_supplicant@.service                    disabled 
x11-common.service                         masked   

186 unit files listed.

NOT:

Sistem'de aktif ve de-aktif servisleri görüntülemek için systemctl komutu kullanılır.

Bir servisin sistem içindeki durumu

Kod: Tümünü seç

systemctl status servis_adı.service

Systemd Araçları

systemd içerisinde, en dış katmanda, kullanıcı ile etkileşimli, 8 adet araç bulunmaktadır. Bunlar, systemctl, journalctl, notify, analyze, cgls, cgtop, loginctl ve nspawn olarak isimlendirilirler. Bu araçların seçeneklerini, parametrelerini ve ünite isimlerini kullanarak systemd ile etkileşim kurabilirsiniz. Durum sorgulayıp cevap beklersiniz, aldığınız cevaba göre bir hizmeti başlatıp, durdurabilir veya devre dışı bırakabilirsiniz.

NOT: Hatta isterseniz, snapshot hizmetini kullanarak, sisteminizin çalışan servislerinin durumunu fotoğraflayıp, bir arıza olduğunda bu duruma sisteminizi geri yükleme imkanınız da var. (Bilgisayarınızı kapatmadığınız sürece. Kapatınca, snapshot silinir.)

Systemd Araçları

systemctl

systemd sistemini ve servislerini kontrol eden aracı ifade eder.

journalctl

olayları kontrol edip raporlayabilmek için systemd log dosyalarını kontrol eden aracı ifade eder.

systemd-notify

Ünitelerin durumlarında bir değişiklik olduğunda, diğer hizmetleri ve kullanıcıları bilgilendirmek için kullanılan bir araçtır. Genelde, açılış esnasında meydana gelen hatalarla ilgilidir.

systemd-analyze

Sisteminizin açılış esnasında geçen zamanın istatistik ve incelemesini analiz eder. Çekirdek (kernel) başlangıç zamanı ve kullanıcı işlemleri başlangıç zamanı ayrı ayrı ölçülür ve gösterilir. Bu süreleri analiz etmeye yarayan araçtır.

systemd-cgls

systemd çalışma mantığında yer alan kontrol gruplarının durumunu ve hangi kontrol grubunda ve alt basamaklarında hangi servislerin çalıştığını kontrol etmeye yarayan araçtır.

systemd-cgtop

systemd-cgls aracında, tüm ana grup ve üyeleri hiyerarşik olarak gösterilirken, systemd-cgtop aracında ise en üstte bulunan ana grup ve sistem kullanımı görüntülenir. sysvinit içerisinde “service --status-all” komutuna benzer.

systemd-loginctl

İşletim Sisteminin oturum açma işlemlerini kontrol eden araçtır. Oturum açma yöneticisi diye tanımlanabilir.

systemd-nspawn

Hata ayıklama ve simülasyon yapmak için kullanılan bir araçtır. chroot aracına benzer ancak daha fazlasıdır. Bir programın, hatta başka bir işletim sisteminin, izole edilmiş halde, sistemin gerçek kaynaklarına zarar vermeden çalıştırılmasını sağlar.

Not:

Systemd servislerini GUI arayüzü bir yazılımla kontrol etmek istiyorsanız, "systemd System Manager" adlı yazılımı kullanabilirsiniz.Özellikle acemi kullanıcılar için yararlıdır.

EKRAN GÖRÜNTÜSÜ(TRWE_2012 sisteminden) :



YÜKLEME :

Kod: Tümünü seç

sudo apt-get -u install -ff systemd-ui

ÖRNEK ÇIKTI:

Kod: Tümünü seç

root@notebookpc://# sudo apt-get -u install -ff systemd-ui
Paket listeleri okunuyor... Bitti
Bağımlılık ağacı oluşturuluyor       
Durum bilgisi okunuyor... Bitti      
systemd-ui zaten en yeni sürümde (3-4+b1).
0 paket yükseltilecek, 0 yeni paket kurulacak, 0 paket kaldırılacak ve 0 paket yükseltilmeyecek.

Eğer yüklenmezseniz şuradan indirin deb paketini.

32bit : https://launchpad.net/ubuntu/+archive/p ... -4_all.deb
64bit: https://launchpad.net/ubuntu/+archive/p ... _amd64.deb

[admin]

Devuan bu systemd ye inat çıkartıldı. Debian'dan devşirildi. "systemd-free" mottosu ile yola çıktılar.

Açıkçası bir kaç video izledikten sonra bende systemd'ye karşı olduğumu düşünüyorum.

Alternatif olarak "sysvinit, runit, ve OpenRC" mevcut.

Kod: Tümünü seç

https://nosystemd.org

Kod: Tümünü seç

https://suckless.org/sucks/systemd

Kod: Tümünü seç

https://forum.donanimhaber.com/systemd-nedir-neden-zararlidir--142583356

Systemd, GNU/Linux distrolarının bazılarında kullanılan bir init daemondur. Init daemon ise sistem kapanana kadar açık kalan bir işlemdir ve diğer işlemleri yönetir. Init, kernel tarafından boot sürecinde başlatılır.

UNIX’teki componentler tekrar yazılırkan UNIX’teki init komutu yerine bir çok şey tercih edildi, Shepherd, SystemD, runit, OpenRC ve onlarcası daha var. SystemD’ye duyulan nefret “UNIX felsefesine” aykırı olduğundan ayrıca pek esnek olmamasından kaynaklanıyor. Çoğunlukla bir şeyleri yapmanı engelleyen bir init daemon ve sana seçim hakkı sunmuyor.

Burda uzunca tartışılmış bir durum teknik olarak da.

Kod: Tümünü seç

https://www.infoworld.com/article/3159124/linux-why-do-people-hate-systemd.html

systemd biraz tekel gibi birşey.

[TRWE_2012]

Devuan bu systemd ye inat çıkartıldı. Debian'dan devşirildi. "systemd-free" mottosu ile yola çıktılar.

Açıkçası bir kaç video izledikten sonra bende systemd'ye karşı olduğumu düşünüyorum.

Alternatif olarak "sysvinit, runit, ve OpenRC" mevcut.

Kod: Tümünü seç

https://nosystemd.org

Kod: Tümünü seç

https://suckless.org/sucks/systemd

Kod: Tümünü seç

https://forum.donanimhaber.com/systemd-nedir-neden-zararlidir--142583356

Systemd, GNU/Linux distrolarının bazılarında kullanılan bir init daemondur. Init daemon ise sistem kapanana kadar açık kalan bir işlemdir ve diğer işlemleri yönetir. Init, kernel tarafından boot sürecinde başlatılır.

UNIX’teki componentler tekrar yazılırkan UNIX’teki init komutu yerine bir çok şey tercih edildi, Shepherd, SystemD, runit, OpenRC ve onlarcası daha var. SystemD’ye duyulan nefret “UNIX felsefesine” aykırı olduğundan ayrıca pek esnek olmamasından kaynaklanıyor. Çoğunlukla bir şeyleri yapmanı engelleyen bir init daemon ve sana seçim hakkı sunmuyor.

Burda uzunca tartışılmış bir durum teknik olarak da.

Kod: Tümünü seç

https://www.infoworld.com/article/3159124/linux-why-do-people-hate-systemd.html

systemd biraz tekel gibi birşey.

Herşeyin bir alternatifi olmalıdır ki tekelleşme olmasın....